Joris: Vaste ankers

Joris is een man van 35 jaar met een ernstig verstandelijke beperking en ASS. Hij heeft tot twee jaar geleden bij zijn ouders gewoond. Zijn ouders wonen op een boerderij. Overdag hielp hij zijn vader.

Verder vermaakte hij zich prima zelf. In de tijd dat zijn broer en zus nog thuis woonden deed hij veel met hen. 

Joris doet wat papa doet

Joris is ergens anders gaan wonen omdat hij zich toch steeds meer leek te vervelen en zijn ouders niet altijd de tijd hadden om dingen met hem te doen. Hij woont nu op een groep van 6 personen en de eerste periode ging het prima. Overdag gaat hij naar dagbesteding. Op de woning wordt gewerkt met foto’s en op dagbesteding ook. Hij herkent de foto’s. De foto’s geven aan wat hij gaat doen, maar hij kent het programma ook uit zijn hoofd. De laatste periode is Joris steeds meer gespannen. Als hij bij zijn ouders is, is hij onrustig en moeder geeft aan dat hij een ongelukkige indruk maakt.

Uit de bespreking met ouders en begeleiders blijkt dat Joris in het verleden vooral zijn tijd vulde op zijn eigen tempo door zijn vader of broer en zus te volgen. De ouders vinden het heel belangrijk dat hij zijn eigen ding mag blijven doen. De begeleiders zijn de afgelopen weken juist steeds meer invulling gaan geven aan de dag omdat ze zijn onrust interpreteerden als signaal dat hij onduidelijkheid ervaart. Op dagbesteding blijkt dit ook echt te gebeuren terwijl op wonen het verschilt per begeleider. Joris kent het programma eigenlijk uit zijn hoofd en loze tijd vult hij soms zelf, soms niet. Als het hem niet lukt, wordt hem verteld wat hij kan doen. Van de ene begeleider pikt hij dit beter dan van de andere. Al doorpratend wordt duidelijk dat er binnen wonen toch wel veel gepraat wordt, terwijl op dagbesteding eigenlijk alles gevisualiseerd wordt volgens een vast systeem. Beiden lijken niet aan te sluiten bij waar hij om vraagt.

Joris weet het niet meer

Voor Joris is het belangrijk dat hij kan zien wat hij kan doen. Hij volgt de ander of gaat aan de slag met wat hij ziet. De foto’s herkent hij wel, maar begrijpt hij niet. Ze hebben daardoor niet een verwijzende functie maar bevestigen wat hij al weet. Naast duidelijkheid is het voor Joris ook belangrijk dat hij zijn eigen tempo mag volgen. Het dagprogramma op dagbesteding is alleen zo vol dat er een hoog tempo wordt gevraagd. Ook is er daardoor geen ruimte voor eigen initiatief, iets wat hij thuis vroeger wel kon en wat ouders ook heel belangrijk vinden.

Advies 

Joris begrijpt het weer

Joris moet weten waar hij aan toe is, terwijl hij tegelijkertijd ruimte moet zijn voor eigen tempo en eigen inbreng. Omdat hij de verwijzende functie van foto’s niet begrijpt, is het werken met ankerpunten zinvol. De zoektocht zal zijn hoeveel ankerpunten hij nodig heeft om genoeg houvast aan de dag te hebben. De tijd tussen de ankerpunten mag hij ‘zelf’ invullen door te doen wat hij wil. Hierbij heeft hij wel aansturing nodig en dit kan begeleiding bieden door dingen voor te doen, samen te doen of door iets klaar te leggen. Belangrijk hierin is te blijven variëren zodat er voldoende uitdaging blijft. Afhankelijk van het tempo van Joris op dat moment kunnen meerdere activiteiten aangeboden worden.